από τη Δάφνη Καλογεροπούλου
Όταν με καλούν σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής, έχοντας συχνά απέναντί μου ένα κοινό ταλαντούχων και πολυδιαβασμένων ανθρώπων, που πολλές φορές αντιμετωπίζουν δυσκολία να αρχίσουν ή να ολοκληρώσουν ένα βιβλίο, συχνά, λέω το εξής:
Η επαφή με τη λευκή σελίδα έχει πολλά κοινά με το πρώτο μας ραντεβού:
Κατά την ετοιμασία μας για το πρώτο αισθηματικό ραντεβού πιθανόν να νιώθουμε αμηχανία. Να μην έχουμε ιδέα του τι θα γίνει ή πως να συμπεριφερθούμε. Πιθανόν, να νιώθουμε άγχος. Φόβο, την αδρεναλίνη να κυλά στις φλέβες μας, ενθουσιασμό, ή όλα αυτά μαζί. Έτσι, αν τα συναισθήματά μας έχουν υπερβολική ένταση, πιθανόν, να μας παγώσουν και να αναβάλλουμε το ραντεβού. Αντίστοιχα, το ραντεβού με την λευκή σελίδα είναι πιθανόν να αναβληθεί για παρόμοιους λόγους και η πειθαρχία στο να εμφανίζεται κανείς στο ραντεβού του, ανεξάρτητα με τις διαθέσεις του, ίσως και να είναι ένα απ’ τα κριτήρια που διαχωρίζουν έναν άπειρο συγγραφέα από έναν πιο έμπειρο.
Στο αισθηματικό ραντεβού είναι πιθανόν να προσπαθήσαμε να εντυπωσιάσουμε τον άλλον μιλώντας ακατάπαυστα, λέγοντας πολύ περισσότερα απ’ όσα μας ζήτησε να μάθει. Πολλές φορές μπορεί να τρόμαξε, ή να μας υποτίμησε, ή να βαρέθηκε. Αντίστοιχα, στο ραντεβού με τη σελίδα, αν παραφορτώσουμε την έκφρασή μας από την αρχή, αυτομάτως καταργούμε τη μαγεία της δράσης και της αντίδρασης, της ψυχολογικής δράσης των ηρώων και της ψυχολογικής αντίδρασης των αναγνωστών, καταργούμε, όπως και στο αισθηματικό ραντεβού, τη μαγεία του μυστηρίου, της ανακάλυψης, της ταύτισης, της ανατροπής, της κλιμάκωσης, της επίλυσης, της κάθαρσης, κτλ με λίγα λόγια όλα όσα ονομάζουμε πλοκή.
Αν στο αισθηματικό ραντεβού προσπαθήσουμε να φανταστούμε τι θα ήθελε να ακούσει ο/η παρτενέρ μας για να του γίνουμε αρεστοί, στο τέλος δεν θα βρούμε τίποτα να πούμε, ή απ’ την πολύ προσπάθεια θα τα λέμε όλα πρόωρα. Αντίστοιχα, αν μας νοιάζει η έγκριση των αναγνωστών πιο πολύ απ’ ότι μας νοιάζει το όραμά μας, ίσως και να μας συντρίψει η τελειομανία, τίποτα να μην μοιάζει αρκετό- άξιο να ειπωθεί και κάθε πρόωρη σελίδα θα σκιστεί με μανία, προτού της δώσουμε την ασφάλεια, τη φροντίδα, το χώρο και τον χρόνο που χρειάζεται για να ανθίσει.
Τέλος, αν θέλουμε να ξέρουμε απ’ το πρώτο αισθηματικό ραντεβού που πρόκειται να καταλήξει η σχέση, αν για παράδειγμα σκεφτόμαστε το γάμο, το πιο πιθανόν είναι πως ο έρωτάς μας θα είναι ανεκπλήρωτος. Διότι, στην ουσία δεν θα μας ενδιαφέρει ο άνθρωπος που έχουμε απέναντί μας, ούτε το να φτιάξουμε μαζί του ένα μωσαϊκό στιγμών που θα μας οδηγήσει στο γάμο. Θα μας απασχολεί πιο πολύ ο προορισμός απ’ ότι το ταξίδι και με αυτόν τον τρόπο δεν θα απολαύσουμε ούτε τον προορισμό, μα ούτε και το ταξίδι. Αντίστοιχα, με τη σελίδα, αν θέλουμε να ξέρουμε απ’ την πρώτη στιγμή το που θα μας οδηγήσει, αν θέλουμε από την πρώτη μας απόπειρα να δημιουργήσουμε ένα συμπαγές βιβλίο, αν θέλουμε να αποφύγουμε το ταξίδι του Καβάφη, τότε θα ανήκουμε πιθανόν στις πάμπολλες περιπτώσεις συγγραφέων που τα κείμενά τους μένουν στη σκιά γιατί ποτέ δεν ολοκληρώθηκαν.
Νέο Βιβλίο: Κοίταξέ με για να δω ποια είμαι, εκδόσεις Κέδρος.