New York Times: "Λέσβος, το ελληνικό νησί της απελπισίας"

Τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στη Μόρια της Λέσβου, αλλά και σε άλλους αυτοσχέδιους καταυλισμούς στο νησί του ανατολικού Αιγαίου, παρουσιάζει σε ρεπορτάζ της μια από τις μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου, η New York Times.
Η αμερικανική εφημερίδα διαπιστώνει ότι δύο χρόνια μετά τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών, αρκετοί εξακολουθούν να καταφθάνουν ενώ «χιλιάδες παραμένουν εγκλωβισμένοι στη Λέσβο απρόθυμοι να επιστρέψουν στις χώρες που εγκατέλειψαν, αδυνατώντας να προχωρήσουν και να αναζητήσουν τις ευκαιρίες που ήλπιζαν να βρουν στην Ευρώπη.
Οι τυχεροί που έγινε αποδεκτό το αίτημά τους για χορήγηση ασύλου μεταφέρονται συχνά στην ηπειρωτική Ελλάδα. Εκείνοι που απορρίφθηκαν τα αιτήματά τους στέλνονται πίσω στην Τουρκία στο πλαίσιο της συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά καμία απ’ τις δύο χώρες δεν έχει, όπως φαίνεται, κίνητρο για να τους υποδεχθεί. Οι Ελληνικές Αρχές προωθούν αργά τις υποθέσεις τους, καθώς οι αιτούντες άσυλο ζουν σε αναμονή, εγκλωβισμένοι σε συνθήκες τόσο αξιοθρήνητες που ο Πάπας Φραγκίσκος τις παρομοίασε με στρατόπεδο συγκέντρωσης».

Το ρεπορτάζ συνεχίζει λέγοντας ότι 5.500 άνθρωποι κρατούνται στη Μόρια, 2.500 περισσότεροι απ’ τους προβλεπόμενους. «Η Μόρια είναι το πιο πυκνοκατοικημένο μέρος στον κόσμο αν υπολογίσεις όσους ζουν ανά τετραγωνικό μέτρο» δηλώνει ο διευθυντής του κέντρου.
Ενώ η ανταποκρίτρια Ιλιάνα Μάγκρα της εφημερίδας περιγράφει όσα διαπίστωσε η ίδια σε αυτοψία που έκανε: «Η βροχή διαπερνά τις σκηνές κι υπάρχει έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος και ζεστού νερού στους λουτήρες, ακόμη και το χειμώνα. Τα αποχωρητήρια και οι ντουζιέρες είναι γεμάτα ακαθαρσίες. Η τροφή, όσο άσχημη κι αν είναι, συχνά τελειώνει. Οι ουρές -για τα πάντα- είναι ατελείωτες. Συχνά ξεσπούν καβγάδες. Η βία, οι κλοπές κι οι βιασμοί είναι διαρκείς απειλές. Μερικές φορές οι άνδρες κόβουν ξύλα κι ανάβουν φωτιές στα αντίσκηνά τους προσπαθώντας να ζεσταθούν, πράγμα που έχει προκαλέσει δυστυχήματα και τρεις νεκρούς πέρυσι στη Μόρια. (…) Άλλους μετέφερε ο κρατικός μηχανισμός σε αυτοσχέδιο καταυλισμό, όχι πολύ καλύτερο, κοντά στη Μόρια σ’ έναν ελαιώνα».

Η εφημερίδα αναφέρεται και στην περίπτωση μιας 30χρονης Αφγανής, η οποία τό ‘σκασε πριν από ενάμιση χρόνο απ’ το σπίτι της, όπου απειλούσε να τη σκοτώσει ο άνδρας της και φθάνοντας στην Τουρκία την πούλησαν σ’ ένα δουλέμπορο, που την κρατούσε κλεισμένη σε σκοτεινό δωμάτιο, χωρίς τροφή επί μία εβδομάδα και τη βίαζε καθημερινά. «Όταν έφθασε τελικά στη Μόρια τα πράγματα έγιναν χειρότερα. “Ήθελα να αυτοκτονήσω όταν είδα την κατάσταση”, είπε. Στην αρχή δεν υπήρχε χώρος για’ αυτή στους κατάμεστους τομείς που διαχωρίζουν τις γυναίκες από τους άνδρες και αναγκάστηκε να κοιμάται σε μεικτό αντίσκηνο. Μια νύχτα χάθηκε μέσα στο σκοτάδι και βρέθηκε στο δάσος της Μόρια. Ένας άνδρας την άρπαξε και τη βίασε. Η γυναίκα πήγε στην αστυνομία, κατέθεσε μήνυση, αλλά την έστειλαν πίσω στη Μόρια…»
«Πρέπει να αυξήσουμε τη ροή των προσφύγων από την Ελλάδα προς την Τουρκία και να μειώσουν τη ροή από την Τουρκία προς την Ελλάδα», δήλωσε στην εφημερίδα Έλληνας αξιωματούχος της ΕΕ.
Όμως, όπως διαπιστώνει η ανταποκρίτρια Ιλιάνα Μάγκρα, η επαναπροώθηση προσφύγων δεν λειτουργεί: μόνον 64 εστάλησαν πίσω στην Τουρκία από τον Ιανουάριο, ενώ έφθασαν 2.698 στο νησί των 86.000 κατοίκων. «Κι οι αριθμοί των αφίξεων αναμένεται να αυξηθούν καθώς ζεσταίνει ο καιρός. Με την αργή εξέταση των υποθέσεων μειώνεται κάπως ο πληθυσμός στους καταυλισμούς, αλλά το ρεύμα των νέων αφίξεων τους ξαναγεμίζει…»