Μεγάλο κεφάλαιο το συναίσθημα του θυμού. Στο μυαλό των περισσοτέρων ανθρώπων είναι αρκετά διαστρεβλωμένο, καθώς νομίζουν ότι αν τον εκφράσουν, θα ισοδυναμεί με μια ανεξέλεγκτη έκρηξη στην οποία δεν θα μπορούν να ελέγξουν την αντίδραση τους. Άλλοι άνθρωποι είναι στο άλλο άκρο και τρομάζουν πολύ στην ιδέα του θυμού και στο να ορθώσουν το ανάστημα τους απέναντι σε κάποιον ή κάτι που τους θυμώνει.
Ο θυμός όμως είναι ένα συναίσθημα πανανθρώπινο, με το οποίο γεννιούνται όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτου φυλής ή κοινωνικο-οικονομικού στρώματος. Αν οι γονείς είναι εξοικειωμένοι με αυτό το συναίσθημα και το έχουν καλωσορίσει πρώτα στον εαυτό τους, τότε θα είναι οικείο και στα παιδιά. Τις περισσότερες όμως φορές, τα παιδιά μεγαλώνουν ή με γονείς με πολύ θυμό, οι οποίοι τον εξωτερικεύουν χωρίς να τον φιλτράρουν ή με γονείς που φοβούνται τον θυμό και οι αντίστοιχες ατάκες που λένε στα παιδιά τους είναι ότι: «Τα καλά παιδιά δεν κλαίνε και δεν θυμώνουν».
Μεγαλώνοντας σε ένα από τα παραπάνω περιβάλλοντα, το πιο σύνηθες, αν δεν τον έχουμε δουλέψει με άλλον τρόπο, είναι ο θυμός να μας χειρίζεται. Συνήθως με τις αντιδράσεις μας, είτε διώχνουμε τους ανθρώπους από γύρω μας, είτε ο θυμός μας στρέφεται προς εμάς, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται ψυχοσωματικές ή άλλες χρόνιες νόσοι.
Πώς μπορούμε να τον διαχειριστούμε όμως πιο αποτελεσματικά; Είναι σημαντικό να μάθουμε να τον εκφράζουμε λειτουργικά και να μάθουμε να παίρνουμε τον απαιτούμενο χρόνο για χαλάρωση. Το να εκφράσουμε το θυμό μας με θετικό τρόπο – και όχι επιθετικό– είναι η καλύτερη λύση στη διαχείριση και εκδήλωση αυτού του συναισθήματος. Για να το επιτύχουμε, πρέπει να μάθουμε να ξεκαθαρίζουμε τις ανάγκες μας και τους τρόπους ικανοποίησής τους, χωρίς την πρόκληση βλάβης σε τρίτους. Το να εκφράζουμε το θυμό μας θετικά δε σημαίνει ότι πρέπει να γινόμαστε πιεστικοί ή απαιτητικοί. Αντίθετα, αναλαμβάνουμε την ευθύνη για το συναίσθημα μας λέγοντας «Θύμωσα» και όχι «Με θύμωσες» και συνεπώς προσπαθούμε να βάλουμε όρια στον εαυτό μας για τους άλλους.
Ένας άλλος τρόπος ελέγχου του θυμού είναι να μάθουμε τεχνικές χαλάρωσης. Η χαλάρωση αφορά τον έλεγχο των σωματικών μας συμπτωμάτων, όπως τη μείωση των καρδιακών παλμών και την αποκατάσταση του ρυθμού αναπνοής σε φυσιολογικά επίπεδα. Κάποιες αποτελεσματικές στρατηγικές μπορεί να είναι: α) απλές τεχνικές χαλάρωσης, όπως οι βαθιές αναπνοές και η χρήση της φαντασίας, μπορούν να μας βοηθήσουν να κατευνάσουμε την ένταση του θυμού. Οι ασκήσεις αυτές είναι σημαντικό να εφαρμόζονται καθημερινά, ώστε τη στιγμή της κρίσης που θα τις χρειαστούμε να είναι πιο εύκολο να τις ανασύρουμε, β) χρήση του χιούμορ: Το απλό χιούμορ μπορεί να εξουδετερώσει την οργή με πολλούς τρόπους. Μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε τα πράγματα πιο ισορροπημένα. και γ) αλλαγή του περιβάλλοντος: Ας δώσουμε στον εαυτό μας την ευκαιρία να κάνει ένα διάλειμμα κάνοντας κάτι που πραγματικά μας χαλαρώνει.
Μπορούμε να διαχειριστούμε τον θυμό και να τον επικοινωνήσουμε εποικοδομητικά στους συνομιλητές μας, αρκεί να το δουλέψουμε!
Της Μαρίνας Κρητικού, Ψυχολόγος