Οφείλουμε να είμαστε καλοπροαίρετοι: ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης Τσίπρα θα κριθεί εκ του αποτελέσματος. Γι’ αυτό άλλωστε έγινε.
Τα θετικά στοιχεία στην πρώτη ανάγνωση είναι η χρησιμοποίηση νέων ανθρώπων με καλά βιογραφικά και η απομάκρυνση προσώπων που ήταν προβληματικά από πολιτική άποψη – και πάντως ασύμβατα με την πολιτική που οφείλει να ασκήσει η κυβέρνηση και η χώρα.
Το αρνητικό είναι η προφανής αδυναμία Πρωθυπουργού να υπερβεί τις κομματικές αγκυλώσεις, να ανατρέψει ισορροπίες που επιδρούν ανασταλτικά στο κυβερνητικό έργο και να διαρρήξει σχέσεις με πρόσωπα και ομάδες που έχουν αρνητικό απολογισμό ως τώρα. Η ιεράρχηση “πρώτα το συνέδριο μετά ανασχηματισμός” αποδεικνύεται λανθασμένη.
Αλλά αυτά θα κριθούν στην πράξη. Θα φανεί δηλαδή αν το νέο σχήμα μηδενίζει το κοντέρ, όπως επιδιώκουν όλοι οι Πρωθυπουργοί με τις ενδοκυβερνητικές αλλαγές, ή απλώς κλείνει τον κύκλο όπως συνέβη με τους τελευταίους ανασχηματισμούς των προκατόχων του Τσίπρα. Πχ η κυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου, για να πάρουμε ένα παράδειγμα συνεργασίας κομμάτων, ανασχηματιζόμενη απλώς φόρεσε τα καλά της για να φύγει. Δεν ήταν και τόσο “καλά”, αλλά αυτό είναι άλλη υπόθεση.
Η πιο σημαντική ανάγνωση του ανασχηματισμού είναι η πολιτική. Από αυτή την άποψη το νέο κυβερνητικό σχήμα δείχνει τις οριακές δυνατότητες του Αλέξη Τσίπρα σ’ αυτό το επίπεδο. Δεν μπορεί να κινηθεί πέρα από τα κομματικά όρια.
Η πολυδιαφημισμένη διεύρυνση δεν ήλθε ποτέ. Πρόσωπα από τον ευρύτερο χώρο που κάλυπτε παλαιότερα το ΠΑΣΟΚ και σταδιοδρόμησαν στις κυβερνήσεις του δεν μετέχουν στο νέο υπουργικό συμβούλιο, όπως είχε σχεδόν προαναγγελθεί. Σοφά σκεπτόμενος ο Πρωθυπουργός απέφυγε τη λογική “από το ολότελα καλή είναι και η Μαριλίζα”.
Η προσδοκία της πολιτικής διεύρυνσης, αποδείχθηκε σαπουνόφουσκα. Ομοίως και η φημολογία για τεχνοκράτες ή παράγοντες πέρα από τον ΣΥΡΙΖΑ με κοινωνική δράση. Ακόμη και για προερχόμενους από τον συντηρητικό χώρο που θα πάρουν χαρτοφυλάκιο, μιλούσαν οι “καλά ενημερωμένοι” που πέφτουν μονίμως έξω.
Αντίθετα ενισχύθηκε η όσμωση του κόμματος Καμμένου με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό το στοιχείο, που έφερε στην πίσω σειρά του υπουργικού συμβουλίου ακόμη και τον Κώστα Ζουράρι, μάλλον ακυρώνει όποιες δυνατότητες υπήρχαν για σοσιαλδημοκρατική στροφή και ένταξη στις δομές των ευρωπαϊκών σοσιαλιστικών δυνάμεων. Αυτό μπορεί να εξελιχτεί σε σκλήρυνση προς τα αριστερά -διόλου καλή εξέλιξη για τη χώρα.
Ίσως όμως η πιο σημαντική παρατήρηση είναι ότι η κυβέρνηση εξελίσσεται σε… τρικομματική. Η οργάνωση “Πράττω”, που έχει δυο μέλη στη Βουλή και το…σύνολο της κοινοβουλευτικής της δύναμης στο υπουργικό συμβούλιο εξασφάλισε την παραμονή τους, όταν άρχισε να προβάλει υπόσταση κόμματος και όχι απλώς δεν εντάχθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά διαχώρισε και τη θέση της σε κάποιες περιπτώσεις.
Από αυτή την άποψη έχουμε πλέον κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου – Κοτζιά. Λίγο -πολύ ομοσπονδιακή κυβέρνηση, που ενδεχομένως παραπέμπει σε μια φράση του Αμερικανού οικονομολόγου Μίλτον Φρήντμαν: “Αν τη βάλεις υπεύθυνη για την έρημο Σαχάρα, σε πέντε χρόνια θα υπάρχει έλλειψη άμμου”.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο www.capital.gr
