Η ζαριά του «σουλτάνου»

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ, άγνωστο ποιοι, κατάφεραν τα πρώτα 24ωρα μετά το αιματηρό πραξικόπημα να εμπλέξουν την Ελλάδα σε μια μεγάλη περιπέτεια. Την ώρα που ο Ερντογάν βάζει ταφόπλακα στο κοσμικό κράτος, που σφαγιάζει, κακοποιεί και διαπομπεύει αξιωματικούς, κατακρεουργεί δικαστές και αστυνομικούς και ταπεινώνει παντός είδους κρατικούς λειτουργούς, οι προβολείς της διεθνούς κοινότητας στράφηκαν στην Αλεξανδρούπολη. Η τύχη των 8 αξιωματικών και υπαξιωματικών που ήρθαν στη χώρα μας τοποθέτησε διεθνώς την Ελλάδα στο κάδρο της τουρκικής κρίσης. Η εύκολη ανάγνωση είναι να συμμεριστεί κάποιος τη θεωρία της συνωμοσίας, που λέει ότι το βαθύ κράτος της Τουρκίας -το οποίο εξακολουθεί να ελέγχει ο «νικητής» Ερντογάν- κατηύθυνε τους στρατιωτικούς με το ελικόπτερο να προσγειωθούν στην καρδιά του Εβρου, ώστε η Ελλάδα να συρθεί εκβιαζόμενη από την Αγκυρα σε έναν εξευτελιστικό συμβιβασμό που θα την έφερνε αντιμέτωπη με τους συμμάχους της στον δυτικό κόσμο.

ΌΠΩΣ εύκολος είναι και ο ισχυρισμός ότι στο Μέγαρο Μαξίμου και στο υπουργείο Εξωτερικών δεν κατάλαβαν από την πρώτη στιγμή ότι η ελληνική διπλωματία παγιδεύτηκε με εκείνη τη συνομιλία φιλίας και στήριξης του Αλέξη Τσίπρα προς τον Ταγίπ Ερντογάν. Δεν είναι τόσο αφελής κανείς πρωθυπουργός και δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Είναι αλλού και είναι μεγαλύτερο. Υπάρχει κάτι πιο βαθύ διαχρονικά στο ελληνικό πολιτικό σύστημα και στην κοινωνία που οδηγεί πάντα σε λάθος κινήσεις την αμήχανη, έτσι και αλλιώς, ελληνική διπλωματία όταν καλείται να αντιμετωπίσει την Τουρκία. Εδώ και δεκαετίες, οι πάντες συμμερίζονται το δόγμα ότι η γειτονική χώρα σταθερά κάνει εξαγωγή των προβλημάτων της στο Αιγαίο. Δηλαδή, όταν πιέζεται προκαλεί ένα θερμό επεισόδιο. Πρέπει πάση θυσία, λοιπόν, να κρατάμε την «τίγρη» σε καταστολή για να μη μας καταβροχθίσει. Ετσι, στο τέλος δίνουμε γην και ύδωρ, αφού λειτουργούμε φοβικά και κομπλεξικά. Εκεί που παριστάνουμε τους καμπόσους, που θεωρούμε ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου και απαιτούμε από τους Ευρωπαίους να μας αναγνωρίσουν τη βαριά μας κληρονομιά και τη γεωπολιτική μας θέση, όταν συνομιλούμε με Τούρκους ηγέτες γινόμαστε φτωχοί συγγενείς.

Ο ΜΥΘΟΣ των προηγούμενων δεκαετιών, ότι ο Στρατός της Τουρκίας είναι ο καλύτερος μετά των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, ότι είναι αήττητος και αποτελεσματικός και ότι με ευκολία -αν εμπλακούμε σε πόλεμο- σε τρεις ώρες οι Τούρκοι θα πίνουν καφέ στη Λάρισα, λυγίζει τα γόνατα των αξιωματούχων της Αθήνας και υπαγορεύει τις στρατηγικές τους. Τώρα ο μύθος κατέρρευσε. Ο περίφημος αυτός Στρατός ήταν τελικά γεμάτος φραξιονιστές και συνωμότες ένθεν και ένθεν και αντί να φυλάει τα σύνορα της χώρας, την αιματοκύλισε. Ο Στρατός του Κεμάλ Ατατούρκ δεν υπάρχει, ανήκει στην Ιστορία. Και η εξαγωγή της κρίσης που φοβόμαστε ίσως δεν γίνεται πλέον με θερμό επεισόδιο, αλλά με την εμπλοκή μας στα εσωτερικά της Τουρκίας. Το υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει λάθος αυτή την ώρα. Πρέπει να δει και το «τυρί» και τη «φάκα». Θα είναι εκτός πραγματικότητας όσοι συμμεριστούν την άποψη ότι τώρα είναι η μεγάλη ευκαιρία της Ελλάδας να κλείσει τα μέτωπα με την Τουρκία -για ένα μεγάλο διάστημα τουλάχιστον- και κυρίως να εμποδίσει ένα δεύτερο κύμα μεγάλης ροής μεταναστών προς τα νησιά μας. Η δύσκολη δουλειά της κυβέρνησης στην πραγματικότητα αρχίζει την επομένη της απόφασης του δικαστηρίου. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν οι δικαστές αποφασίσουν την έκδοση των Τούρκων, η πρακτική εφαρμογή της απόφασης θα είναι συνάρτηση των προθέσεων του καθεστώτος Ερτογάν.

ΚΑΜΙΑ πολιτισμένη χώρα δεν μπορεί να εκδώσει ανθρώπους αν ξέρει ότι αυτοί θα οδηγηθούν στην κρεμάλα. Επομένως, η Αθήνα προς το παρόν σιωπά, παρατηρεί και προβλέπει με ανοιχτά μάτια την επόμενη μέρα. Δεν σπεύδει και δεν υποκύπτει σε πιέσεις και ανατολίτικες γαλιφιές. Ο απρόβλεπτος «σουλτάνος» μένει να αποφασίσει αν θα κατεβάσει μπάρες στις σχέσεις του με τον πολιτισμένο κόσμο ή θα εκμεταλλευτεί τους διαύλους που ακόμη του προσφέρονται. Εκείνος θα ρίξει τη ζαριά του και όχι εμείς. Πιο ξεκάθαρο δεν γίνεται.

Η ΛΥΣΗ μοιάζει περίπλοκη, όμως είναι τόσο απλή όσο και το αυγό του Κολόμβου. Εξηγούμαι: Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση πάνε χέρι-χέρι στο θέμα της Τουρκίας. Το παρακολουθούν στενά για δεκάδες λόγους και τον εξής έναν, που είναι να πετύχουν τώρα την πραγματική συνεργασία της Αγκυρας στην εξαφάνιση του Ισλαμικού Κράτους. Η Αθήνα, που απολαμβάνει σε αυτήν τη φάση περισσότερο από ποτέ την προστασία του δυτικού κόσμου στην ασφάλεια και την άμυνά της, πρέπει να αξιοποιήσει τη συγκυρία και να ενισχύσει τον ρόλο της στο κλαμπ των ισχυρών του κόσμου. Ο επίλογος της υπόθεσης των Τούρκων αξιωματικών πρέπει να δοθεί σε πλήρη συνεννόηση με τους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η όποια προσπάθεια για αυτοσχεδιασμούς και δήθεν μυστική διπλωματία μπορεί να αποβεί μοιραία.

*Το άρθρο του Γιάννη Πολίτη δημοσιεύθηκε στη Real News την Κυριακή 24 Ιουλίου 2016