Ήταν μια μεγάλη αποθήκη με τσιμεντένιο δάπεδο και στην οροφή φαινόταν τα κεραμίδια. Όταν φυσούσε, έμπαζε από παντού. Στο βάθος ένα βουναλάκι αλάτι. Βρόμικο μου φάνηκε την πρώτη φορά που το είδα. Απέναντι ακριβώς, καμιά δεκαριά βαρέλια σκουριασμένα, γεμάτα φωτιστικό πετρέλαιο. Στη μέση καθόταν στο ξύλινο γραφείο του σκυθρωπός ο εκλεκτός του εκάστοτε πολιτικού συστήματος. Ο διευθυντής του μονοπωλίου. Πίσω του ράφια γεμάτα χάρτινες τράπουλες, μπουκαλάκια οινόπνευμα και σπίρτα. Πολλά κουτιά σπίρτα. Κακής ποιότητας. Από εκείνα που στα πέντε ανάβει το ένα.
ΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ σχημάτιζαν ουρές, που έφταναν μέχρι τον δρόμο. Ο διευθυντής ήταν αργός και αμίλητος. Οι πελάτες μπορούσαν να περιμένουν. Τα μοναδικά είδη που τους πωλούσε, έτσι κι αλλιώς, τους ήταν αναγκαία και δεν μπορούσαν να τα βρουν πουθενά αλλού. Αυτό σημαίνει μονοπώλιο.
ΗΤΑΝ το σχέδιο των δανειστών για να αποπληρωθεί το δάνειο του Χαριλάου Τρικούπη. Χρειάστηκε περίπου ένας αιώνας για να φύγει αυτός ο βραχνάς από τη χώρα. Η αστυνόμευση στη διατήρηση του μονοπωλίου ήταν υποδειγματική. Αλίμονο σε όποιον τολμούσε να εμφανίσει δημοσίως σπίρτα πολυτελείας -«γιαπωνέζικα» τα έλεγαν- που έφερναν κρυφά στη χώρα οι ναυτικοί μέσα στις βαλίτσες τους κάθε φορά που έπιαναν στεριά. Να μην πω για τις πλαστικές τράπουλες. Είχαν κλείσει καφενεία και καφενεία όταν ο χωροφύλακας έκανε έφοδο τη νύχτα και έβρισκε τους θαμώνες να παίζουν «ξερή» και «Θανάση» με ξενικές τράπουλες. Η Ιστορία της Ελλάδας είναι κυκλική, αφού καμιά κυβέρνηση 200 χρόνια τώρα δεν έχει καταφέρει να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο. Χρεοκοπήσαμε πέντε φορές επίσημα και πολλές περισσότερες στα κρυφά. Τότε που Χολαργός τύπωνε ασταμάτητα μέρα – νύχτα…
Η ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ του 2009 μοιάζει να είναι χειρότερη, γιατί είχαν μεσολαβήσει 40 χρόνια ευημερίας και καλοπέρασης, δυτικού τύπου. Τα λεφτά που μας δάνεισαν για να κρατήσουμε το κεφάλι έξω από το νερό, είναι πολλά. Αδιανόητα πολλά για τις γειτονικές μας χώρες των Βαλκανίων. Καλά κάναμε και τα δανειστήκαμε; Προφανώς. Η ελληνική κοινωνία έχει κάνει άλματα οικονομικής και κοινωνικής προόδου και ήταν αδύνατο να αντέξει την εξαθλίωση που θα επέφερε η επιστροφή στη δραχμή. Ασε που και τότε δανεικά θα θέλαμε, για να τυπώσουμε δικό μας χρήμα.
ΚΑΙ ΕΠΕΙΔΗ τα λεφτά είναι πολλά και οι δανειστές σκληροί και ανελέητοι, αυτή τη φορά δεν ξεχρεώνουμε με μονοπώλιο στο αλάτι, τα σπίρτα και τις τράπουλες, αλλά με το ξεπούλημα του συνόλου της δημόσιας περιουσίας. Σκληρό μέτρο, εξευτελιστικό, και πονάει. Αυτό δεν διανοήθηκαν να το ζητήσουν από την Ελλάδα ούτε καν οι Αμερικανοί όταν μας έδωσαν το σχέδιο Μάρσαλ.
ΚΑΙ ΕΝΩ τα έχουμε δώσει όλα, συζητούν και δήθεν μαλώνουν στην κυβέρνηση αν η Ελλάδα θα βάλει δυο – τρία δικά της πρόσωπα στο Ταμείο που θα διαχειρίζεται για 99 χρόνια τη δημόσια περιουσία και αν θα δώσουμε τις μετοχές της ΕΥΔΑΠ. Θα αλλάξει κάτι στο αποτέλεσμα; Όχι. Οι Έλληνες που θα μπουν, θα περάσουν από το κόσκινο των δανειστών. Θα ξέρουν ποιοι είναι και πώς σκέφτονται. Είναι σαν να λέμε ότι αγόρασαν μια μεγάλη ελληνική εταιρεία οι Γερμανοί και οι Γάλλοι, αλλά τοποθέτησαν manager Έλληνα της επιλογής τους. Άρα, όλη αυτή κουβέντα δεν έχει κανένα νόημα. Αντιλαμβάνομαι την «επικοινωνιακή μάχη» που δίνει η κυβέρνηση, αλλά είναι χωρίς ουσία και περιεχόμενο.
ΓΙΑ ΝΑ μη συζητούν και οι επόμενες γενιές τον επόμενο αιώνα τα ίδια, όταν -ο μη γένοιτο- η χώρα χρεοκοπήσει ξανά, καλό είναι να θυμηθούμε μερικές αλήθειες που πονάνε, πιο πολύ και από το ξεπούλημα. Λέμε και κλαίμε ότι δώσαμε τον ΟΣΕ στους Ιταλούς. Επρεπε να κλαίμε νωρίτερα. Γιατί, δεκαετίες τώρα, οι Έλληνες πολίτες δεν απολάμβαναν τις υπηρεσίες του πιο σύγχρονου μεταφορικού μέσου σε όλες τις πολιτισμένες χώρες. Οι Έλληνες φορολογούμενοι το πλήρωναν, αλλά δεν το είχαν. Όπως δεν είχαν τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις, τις οποίες ακριβοπλήρωσαν και μετά παραδόθηκαν στο πλιάτσικο και στην κατάρρευση. Όπως δεν είχαν δεκάδες κτίρια του στενού δημόσιου τομέα, του ΙΚΑ και άλλων φορέων, που χάσκουν εγκαταλειμμένα δεκαετίες και την ίδια ώρα δίνει το κράτος παχυλά ενοίκια σε ιδιώτες για να στεγάσει τις υπηρεσίες του. Μέσα στο δράμα που ζει η χώρα, υπάρχει μια χαραμάδα φωτός. Οι δανειστές να τα αξιοποιήσουν σωστά. Έτσι ώστε οι Έλληνες πολίτες να απολαύσουν παροχές και υπηρεσίες εφάμιλλες με εκείνες του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» και η χώρα να επωφεληθεί από παράπλευρες αναπτυξιακές δράσεις.
ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ξέρει. Πάλι με χρόνια με καιρούς, ίσως το ελληνικό Δημόσιο ανακτήσει τον έλεγχο της παραγωγής και της διανομής βασικών κοινωνικών αγαθών, με πρώτο το νερό. Άλλωστε, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.
