Εδώ είναι Βαλκάνια!

Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ του υποκαταστήματος μιας μεγάλης βρετανικής εταιρείας η οποία δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα, εκλήθη δυο εβδομάδες μετά τα capital controls το καλοκαίρι του 2015 στο Λονδίνο. Ο κεντρικός manager της επιχείρησης παρουσίασε στα στελέχη το νέο οικονομικό χάρτη της Ευρώπης. Εκεί η Ελλάδα, εμφανίζεται στη ζώνη των Βαλκανίων, με οικονομική πρωτεύουσα την Σόφια. Αυτό το μέτρο δεν ηταν προσωρινό. Ακόμη δεν έχει αρθεί. Είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα, που καταδεικνύουν ότι η αγορά προηγείται της πολιτικής και λαμβάνει προκαταβολικά τις αποφάσεις της για ενδεχόμενες άσχημες ανατροπές στη χώρας μας, οι οποίες μπορεί να έχουν μεγάλη διάρκεια. Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι την Βουλγαρία είχε επικαλεστεί για μισθούς και συντάξεις, στις πρώτες συναντήσεις του πριν εφτά χρόνια όταν ήρθε στην Ελλάδα ο επικεφαλής της τρόικας Πολ Τόμσεν. Όλα αυτά τότε θεωρήθηκαν, εκβιασμοί και μπλόφες των δανειστών, για να μην γενικευμένη αντίδραση στο πρώτο σοκ των μέτρων. Η πορεία έδειξε, όμως, ότι οι απειλές και οι τσαμπουκάδες δεν απείχαν από την πραγματικότητα, που επρόκειτο να ακολουθήσει

Η ΕΛΛΑΔΑ, όλο και περισσότερο απομακρύνεται κοινωνικά και οικονομικά από την Ευρώπη, παρότι τύποις παραμένει στο σκληρό πυρήνα της και θεωρείται ακόμη μία από τις 30 του πλούσιες χώρες του κόσμου. Στην κοινωνική ασφάλιση, τη δημόσια υγεία, σταδιακά στην παιδεία και στη λειτουργία του κράτους προσομοιάζει στους βόρειους γείτονές της. Σχεδόν 200 χρόνια από το Ναβαρίνο, όπως έλεγε ο μεγάλος καθηγητής της ιστορίας Νίκος Σβορώνος, η ιστορία της Ελλάδας επαναλαμβάνεται κυκλικά. Μπορεί οι λεγόμενες φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας -που ήταν πάντα μειοψηφία- να πάλευαν άλλοτε με το σωστό άλλοτε με το λάθος τρόπο να μετατρέψουν την Ελλάδα σε χώρα ευρωπαϊκή, αλλά όλες οι προσπάθειες στο τέλος απέτυχαν. Μία από τις μεγάλες πλάνες των τελευταίων δεκαετιών του ελληνικού πολιτικού συστήματος,είναι η δημιουργία του περίφημου μετώπου του νότου. Δηλαδή Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Πορτογαλία και Κύπρος με την ομπρέλα της Γαλλίας που ένα μέρος της μοιάζει με το υπόλοιπο Νότο, θα ανατρέψουν τις ισορροπίες, που σήμερα λειτουργούν προς όφελος του σκληρού και πλούσιου Βορρά. Φρούδες ελπίδες. Αμέσως μετά την εκλογή του νέος πρόεδρος της Γαλλίας πήγε στο Βερολίνο για ενισχύσει τον γαλλογερμανικό άξονα και δεν άφησε περιθώρια για τις ψευδαισθήσεις. Απέκλεισε με το καλημέρα το ευρωομόλογο που ήταν η… μεγάλη χίμαιρα των Νοτίων. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα δεν μοιάζει με κανέναν άλλο. Ούτε Βόρειο ούτε Νότιο.

ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ που είδαμε στη Βουλή είναι αποκαλυπτικές. Η πραγματικότητα είναι ότι μεγαλοπιανόμαστε, κάθε φορά που νομίζουμε ότι είμαστε ίσα κι όμοια με χώρες-κολοσσούς, παλιές αυτοκρατορίες, που μόνο στις κλιματολογικές τους συνθήκες βρίσκει κανείς ομοιότητες με την Ελλάδα. Ακόμη και η Πορτογαλία που είναι μια μικρή χώρα, με τον ίδιο πλούτο πάνω κάτω με την Ελλάδα, έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά στη δομή και τη λειτουργία της. Ουδέποτε οι μεγάλοι του νότου Ιταλοί και Ισπανοί επεδίωξαν τη δημιουργία μετώπου με την Ελλάδα. Δεν έχουν τα ίδια συμφέροντα, ούτε τις ίδιες επιδιώξεις. Γι’ αυτό και τα χρόνια της μεγάλης κρίσης, κανείς απ’ αυτούς δε μας πήρε αγκαλιά, να διαπραγματευτούμε παρέα. Ο καθένας διαπραγματεύτηκε απευθείας με τη Γερμανία. Αλλά και η συμπεριφορά του Βερολίνου απέναντι τους ήταν εντελώς διαφορετική. Είδε κανείς να ανοίξει μύτη στην Ιταλία μετά το δημοψήφισμα; Ούτε καταθέσεις των πολιτών ψαλιδίστηκαν, ούτε ιστορική τράπεζα της Σιένα χρεοκόπησε, όπως προέβλεπαν όσοι δεν γνωρίζουν πως λειτουργεί το ευρωπαϊκό ιερατείο.

Ο ΣΟΪΜΠΛΕ και η ομάδα του δε κάνουν αστεία και πειράματα με τις μεγάλες χώρες. Τα πειράματα γίνονται στην αδιάφορη γι΄ αυτούς Αθήνα. Πάντως, δε χρειάζεται να γνωρίζει κανείς ευρωπαϊκή ιστορία, για να καταλάβει τους λόγους που δεν μπορούσε και δεν μπορεί να δημιουργηθεί μέτωπο του Νότου. Αρκεί μια απλή περιοδεία στη Ρώμη, στη Φλωρεντία, στη Βενετία, στη Σιένα, στη Μαδρίτη, στη Βαρκελώνη και τη Βαλένθια για να εντοπίσει τις κολοσσιαίες διαφορές. Μιλάμε για πόλεις με απίστευτη αρχιτεκτονική, οργάνωση και υποδειγματική λειτουργία. Οι ρωγμές της κρίσης σε όλη την Ευρώπη είναι εμφανείς , χωρίς αμφιβολία. Όμως, η δομή και η παράδοση, δεν άφησε περιθώρια η μιζέρια να κυριαρχήσει του υψηλού επιπέδου ζωής που είχαν κατακτήσει. Εκατομμύρια τουρίστες από όλο τον κόσμο συρρέουν 12 μήνες το χρόνο σε αυτές τις πόλεις και απολαμβάνουν τις παροχές και την ιστορία τους. Ο πλούτος που αφήνουν οι επισκέπτες από Ανατολή και Δύση είναι απίστευτος. Στην Αθήνα που διαθέτει την Ακρόπολη, το σπουδαιότερο μνημείο της ανθρωπότητας, έρχονται κάποιοι για λίγες ώρες για να δούνε τον Παρθενώνα και να φύγουν άρον-άρον, ενώ οι Δελφοί και η αρχαία Ολυμπία είναι εκτός τουριστικού χάρτη. Ποτέ δεν καταφέραμε να καταστήσουμε προορισμό την πατρίδα της Δημοκρατίας. Αυτή είναι η αλήθεια και πονάει πολύ. Η σημερινή κατάντια της Ελλάδας έχει ονοματεπώνυμο: την ανικανότητα. Δεν ήρθε ξαφνικά η κατάρρευση από τη χρεοκοπία της Lehmann brothers που ταρακούνησε την παγκόσμια οικονομία. Σύντομα η αργά, το κακό θα συνέβαινε τη χώρα μας με κάποια αφορμή.

To άρθρο του Γ. Πολίτη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Realnews την Κυριακή, 21 Μαΐου 2017.